De onderhandelaars van het Europees Parlement, de Raad van de EU en de Commissie zijn het eens geworden over een herziene richtlijn waarmee overheidsinformatie makkelijk beschikbaar wordt en kan worden hergebruikt.

Gegevens zijn de grondstof voor de groei van heel wat digitale producten en diensten. Voor een snelle Europese innovatie in domeinen waar de concurrentie groot is, moeten gegevens van zeer goede kwaliteit en grote waarde die door de overheid zijn gefinancierd, algemeen en gratis beschikbaar zijn. Met volledige inachtneming van de algemene verordening gegevensbescherming worden met de nieuwe richtlijn inzake open data en overheidsinformatie (PSI-richtlijn) de voorwaarden geactualiseerd waaronder overheidsgegevens beschikbaar moeten zijn voor hergebruik, met bijzondere aandacht voor de toenemende hoeveelheid hoogwaardige gegevens.

Waarop hebben de nieuwe regels betrekking?

• Alle inhoud die krachtens nationale wetgeving inzake toegang tot documenten openbaar beschikbaar is, is in principe vrijelijk herbruikbaar. Behalve in een zeer beperkt aantal gevallen zullen overheidsinstanties het hergebruik van hun gegevens vrijwel kosteloos moeten maken. Zo zullen meer kleine en middelgrote ondernemingen en start-ups nieuwe markten kunnen betreden en op data gebaseerde producten en diensten kunnen aanbieden.
• Bijzondere aandacht zal gaan naar hoogwaardige datasets zoals statistieken en geospatiale gegevens. Deze datasets hebben een groot commercieel potentieel en kunnen de ontwikkeling van informatieproducten en -diensten die een meerwaarde toevoegen, bespoedigen.
• Openbare nutsbedrijven in de sectoren vervoer en nutsvoorzieningen genereren waardevolle gegevens. Of die gegevens beschikbaar moeten worden gesteld, wordt geregeld in verschillende nationale of Europese regels, maar als de gegevens beschikbaar worden gesteld, moet daarbij de PSI-richtlijn worden nageleefd. De bedrijven moeten zich dus houden aan de beginselen van de richtlijn en ervoor zorgen dat gepaste dataformaten en verspreidingsmethodes worden gehanteerd; ter compensatie van de daarmee gepaard gaande kosten zullen zij nog steeds een redelijke prijs mogen aanrekenen.
• Sommige overheidsinstanties sluiten complexe akkoorden met particuliere ondernemingen, waardoor overheidsinformatie mogelijk "vergrendeld" wordt. Met de nodige waarborgen zal de transparantie worden versterkt en zullen beperkingen worden ingevoerd voor het sluiten van akkoorden waarmee private partners het alleenrecht op het hergebruik van overheidsgegevens zouden krijgen.
• Met meer gegevens in realtime, die beschikbaar zijn via API's (Application Programming Interfaces), kunnen ondernemingen en in het bijzonder start-ups innovatieve producten en diensten ontwikkelen, zoals mobilteitsapps. Ook door de overheid gefinancierde gegevens zullen onder het toepassingsgebied van de richtlijn vallen: de lidstaten zullen beleid moeten ontwikkelen inzake open toegang tot door de overheid gefinancierde gegevens en tegelijk zullen geharmoniseerde regels over hergebruik worden toegepast op alle met overheidsmiddelen gefinancierde onderzoeksgegevens die beschikbaar zijn in databanken.

Volgende stappen

Het Europees Parlement en de Raad van de EU moeten de herziene regels formeel aannemen. Vervolgens hebben de lidstaten twee jaar de tijd om de regels ten uitvoer te leggen voordat zij van kracht worden. De Commissie zal in
samenwerking met de lidstaten nagaan welke hoogwaardige datasets worden opgenomen in een uitvoeringsbesluit.